De laatste 10 jaar, als het al niet langer is, heb ik last van mijn benen, kuiten, zelfs mijn tenen. En meer specifiek, krampen in de spieren. Héél extreem zelfs, als ik intensief sportte. Krampen in zowel mijn kuit- als mijn scheen spier, dan is het kiezen welke spier je eerst stretcht en welke je negeert en eigenlijk extra pijn geeft, krampen in de tenen, ook mijn gewrichten, vooral de knieën voelde vaak overbelast, stijf … En dat vooral eigenlijk wanneer ik eindelijk eens ontspannen was. Dat gebeurde dus vooral ’s nachts in bed. Dan wilde ik mij omdraaien in mijn slaap en plots veerde ik spastisch recht wegens een onhoudbare, dubbele kramp met een gesmoorde kreet om niet heel het huis wakker te maken. Oorzaak lag aan mijn voeding en mijn (over)gewicht dacht ik hoofdzakelijk.
Fast Forward een 5 jaar en een 25 kilo minder, een strikte eet & levensstijl en de dagelijks krampen werden herleid tot wekelijkse of zelfs één keer in de maand. De grote acute aanvallen waren al weggewerkt en daar was ik best tevreden over. Maar er bleef toch vaak nog een spanning op die spieren hangen en ik bleef steeds voorzichtig met mijn beenspieren in rust. Er was iets in mij die nog steeds op zoek was naar een oplossing voor dat probleem. Ergens las ik toevallig een artikel over voetreflexologie en de impact op het hele lichaam. En dat zette mij aan het denken: misschien is het probleem niet enkel “top down”: het gewicht en de voeding maar kan het daarnaast ook “bottom up” opgelost worden. Dus misschien moest ik eens kijken of ik door anders naar mijn voeten te kijken en door ze anders te behandelen resultaat kon halen. Ik heb al héél wat “technisch vernuftige” schoenen versleten. Met extra zachte zool, met bolling in de wreef, … allemaal hoogtechnologische tricks die, “in the end”, niets uithaalde bij mij. Dus besloot ik het eens over een andere boeg te gooien. Ook al stond ik er wat weigerachtig tegenover, ik besloot me bij wijze van test een paar barefoot schoenen aan te schaffen. Wie niet waagt niet wint. Ik ben trouwens iemand die thuis en in de tuin en overal waar ik het veilig kan op blote voeten rondloop, heerlijk gevoel vind ik dat.
What is it?
Ik ben me dan ook wat gaan verdiepen in de de hele barefoot filosofie. Controversieel en veel fervente voor én tegenstanders natuurlijk. Ik ga me er hier ook niet over uitspreken wie er gelijk heeft. Ik kan alleen maar vertellen wat mijn ervaringen zijn. Ik zal eerst even kort schetsen wat het idee is achter barefoot schoenen:
- Dunne zolen
Barefoot schoen of minimalistische schoen: een schoen met een (erg) dunne zool, (vrijwel) geen demping en zonder hielverhoging. De bedoeling van deze schoen is enkel bescherming te bieden tegen verwondingen aan de voet. - Zero drop
De ‘hiel drop’ van een schoen verwijst naar het hoogteverschil tussen het gebied aan de voorkant van de schoen en het gebied onder de hak van de voet. Barefoot schoenen worden geleverd zonder hieldrop, zodat de hiel van de voet niet wordt opgetild of anderszins verhoogd. De zool heeft over de gehele lengte dezelfde dikte. Dit betekent dat de hele voet plat tegen de grond staat, net als bij blootsvoets lopen. - Flexibiliteit
De flexibiliteit van de zool is net zo belangrijk als de dikte ervan. De mobiliteit van de schoen wordt bepaald door het materiaal van de zool. Het materiaal van het bovenwerk moet net zo licht en flexibel zijn. - Brede teenruimte
De meeste conventionele schoenen worden naar voren toe smaller – niet alleen modieuze damespumps, maar ook volkomen normale sneakers. Dit komt niet overeen met de vorm van onze voeten en betekent dat de tenen in een onnatuurlijke vorm worden gedrukt. Hierdoor zijn de bewegingsvrijheid en de stabiliteit beperkt. De neus van schoenen op blote voeten is bijzonder breed en gevormd om bij de voet te passen. Hierdoor kunnen de tenen de grond vasthouden en zich op natuurlijke wijze verspreiden tijdens het lopen. - Geen steun
Traditionele schoenen bevatten meestal een soort demping, vulling of inleg. De bedoeling is om de voet tijdens het werken te ondersteunen en gemakkelijker te maken. Deze steun lijkt op het eerste gezicht zeker positief. Als de voet echter geen werk hoeft te doen, wordt hij na verloop van tijd zwakker. Tijdens het lopen blijft hij in de ‘slaapmodus’, ook als hij in beweging is. Barefootschoenen laten bewust elke vorm van ondersteuning achterwege. Het betekent dat de voet zichzelf (her)leert. Het wordt in de loop van de tijd sterk en krachtig.
Kortom, onze voeten worden door onze mode-norm in een te nauwe mal geperst wat zijn impact heeft op de werking van onze voeten, benen en zelfs rug. Ik vergelijk het vaak met als je je hand in een strakke, harde leren want (zo een sok voor je hand, handschoen) perst elke dag. Na een paar jaar gaan je vingers verstarren en daarna je pols etc…
Maar goed dat is de theorie, ik kan jullie enkel meegeven wat dit voor mij in de praktijk heeft betekend.
First Steps
Zoals steeds ga ik nooit voor halfbakken maatregelen. Ik heb me dus zo een paar barefoot schoenen aangeschaft. Allé twee paar eigenlijk. Eén als casual paar voor allround en één om mijn wandelingen te doen. Ik wandel ongeveer een 40 kilometer per week en heb een gemiddelde van 100.000 stappen per week. Dus ik zou wel snel merken of het iets was of niet.
Initiëel is er wel wat aanpassings- en gewenningswerk. Als je gewoon bent om met dikke zolen rond te stampen dan merk je al snel dat, als je blootsvoets of met barefoot schoenen rond dartelt, dit een directe impact heeft op je hielen. Zoveel zelfs dat het pijn doet, echt pijn. Dan leer je om kortere pasjes te nemen en je voet meer uit te rollen en af te zetten met je tenen.
In het begin is dat echt een geconcentreerd proces, nu een automatisme. De kortere pasjes worden dan weer wat groter maar het uitrollen blijft mooi van hiel over de zijkant van je voet naar de tenen en grote teen. Nu voel je pas weer hoe belangrijk je grote teen is in heel je wandel beweging. Andrew Folts legt dat mooi uit in onderstaande video:
Het duurt ook even om de stijfheid uit je voetspieren te halen, je enkel weer te versterken en je beenspieren anders te gebruiken. Maar eenmaal je daar een beetje aan gewend bent begin je pas echt te merken hoe aangenaam het is met zulke lichte en flexibele schoenen. Nu, als ik wandel, verkies ik de keitjes en de takken of het hobbelige gras want al die kleine oneffenheden zorgen ervoor dat mijn voeten continue gemasseerd worden. Ik zoek ze zelfs vaak op. Ook wordt de textuur van de ondergrond niet alleen hoorbaar maar ook voelbaar, een heerlijk gevoel om takjes te horen maar ook te voelen kraken, wegzakken in het mos, … etc. En je voelt voor het eerst sinds lang je voetbeentjes onafhankelijk van elkaar bewegen. Als je op asfalt loopt moet vooral goed opletten om niet in een hiel stamp te vervallen want dan heb je snel weer pijn. Maar tijd brengt gewoonte en automatisme met zich mee.
Did it work?
Ik was al heel snel met verstomming geslagen van de impact op mijn hele lichaam, niet alleen op mijn voeten en benen. Ook mijn postuur is verbeterd, mijn houding is rechter, mijn schouders staan meer naar achter… en het belangrijkste van allemaal. Die krampen van mijn tenen en benen die heb ik ik niet meer ervaren. Dus die beslissing was al de juiste. Ik zit nog steeds in de transitie fase: iets dat je jaren verkeerd hebt gedaan keer je niet in een maar maanden om, maar het gaat met rasse schreden in de goede richting. Ik spring elke dag met plezier in mijn schoenen, als dat nodig is, anders hou ik het bij blootsvoets of warme teensokken in de winter.
Naast de fysieke verbeteringen geniet ik ook het meest van de massage van mijn voeten tijdens de wandelingen door oneffen oppervlaktes, het lichte gevoel aan de voeten en door grote ruimte in de schoenen heb ik na wandelingen van 17 km niet de drang om mijn nauwe zware wandelschoenen snel uit te doen, ik wandel daar verder licht een hele dag verder met als het moet.
Is it all good?
Ik kan met het hand op het hart zeggen dat de switch naar Barefoot schoenen een zéér goede keuze is geweest voor mij. Een paar zaken waar je wel rekening met moet houden:
- Er is héél veel desinformatie en gepolariseerde informatie hieromtrent en het is moeilijk om het bos door de bomen te zien in het begin. Ik raad je aan om het zelf fatsoenlijk te testen en dan na een (lange) periode te beslissen of het iets voor jou is. Ik denk dat je het minstens 4 maanden moet proberen.
- Barefoot schoenen zijn een beetje een hype aan het worden en er komen dus ook heel wat minder kwalitatieve aanbieders op de markt. Winkels zijn er, op een paar na, moeilijk te vinden maar ik raad je aan om bij online winkels te shoppen die al jaren ervaring hebben. Ik koop voorlopig enkel bij Barefoot & More (Online) en rechtstreeks bij Vivobarefoot (online). Deze laatste heeft ook een fysieke winkel in Brugge en Brussel.
- Maten, schoenmaten zijn een moeilijke bevalling in het begin. We zijn gewoon om onze schoenen nauw en strak rond onze voet te snoeren zodat ze zeker niet bewegen. Met Barefoots is het net omgekeerd, je hebt veel ruimte rond je tenen en je hiel zit ook niet geperst tegen de achterkant van je schoen. Daarom dat je zeker eerst één paar moet testen om al te zien of de maat je ding is. Ik kan je sowieso garanderen dat je in het begin het idee hebt dat je met 2 maten te groot rondloopt, ook al is dat niet zo en ziet het er ook zo niet uit. Na een tijdje ga je net begrijpen en voelen dat dit dé bevrijding is van je voeten en wil je nooit meer terug. Als het kan ga je best eerst in een fysieke winkel passen en advies vragen, daar zullen ze jouw eventuele twijfels kunnen wegnemen. Vivobarefoot heeft ook een heel faire return policy, dus als je niet fysiek kan passen dan is dat de beste optie. Ik heb 5 paar terug gestuurd om er na testen de juiste maat in te vinden. Nu ken ik mijn maat in Barefoots wel.
- De meeste manufacturers van Barefootschoenen zijn heel ecologisch geöriënteerd, gelukkig maar. Ze gebruiken dus duurzame materialen en processen om hun producten te ontwikkelen en produceren. Dit heeft een positieve impact op de duurzaamheid van de producten, ze gaan lang mee. Het enigste nadeel dat ik tot nu toe heb ontdekt is dat ze het moeilijk hebben om hun schoenen 100% waterdicht te krijgen. Ik heb nog niet met doorweekte voeten rondgelopen maar na een uurtje of 4 in de regen of natte hoge gras werden mijn sokken wel vochtig. Wat impregnatie helpt al veel en bij extreem nat weer doe ik gewoon waterdichte sokken aan.
- En als laatste maar niet onbelangrijk, de looks. In een tijdperk waar elk detail van je outfit belangrijk is om het te maken in het leven dan … kan ik met zekerheid zeggen dat je nooit tot deze alinea was gekomen en al veel eerder had afgehaakt. 🙃 Gelukkig beseffen de makers van de verschillende merken dat het oog ook wel wat wil en zijn er al heel mooie modellen op de markt. Mijn persoonlijke voorkeur gaat als eerste naar Vivobarefoot en daarna naar Feelgrounds, maar laat je dat zeker niet tegenhouden om andere merken met een trackrecord van kwalteit te verkennen.